Star 1466
 Wojskowy Star 1466 | |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
wrzesień 1999 |
| Okres produkcji |
2001–2006 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane techniczne | |
| Segment |
terenowy samochód ciężarowy średniej ładowności |
| Silniki |
MAN D0826LFG15 wysokoprężny o mocy 220 KM[1] |
| Skrzynia biegów |
ZF 6S850, 6-biegowa |
| Napęd |
6×6 |
| Długość |
7400 mm[2] |
| Szerokość |
2500 mm[2] |
| Wysokość |
3300 mm[2] |
| Rozstaw osi |
3315 / 1350 mm[1] |
| Ładowność |
6000 kg[1] |
| Dane dodatkowe | |
| Pokrewne | |
Star 1466 − samochód ciężarowo-terenowy, trzyosiowy, produkowany w latach 2001–2006 przez zakłady Star Trucks w Starachowicach (od 2003 roku MAN STAR Trucks & Buses). Stanowił jedną z ostatnich ciężarówek terenowych marki Star. Samochody tego typu użytkowane są w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w armii Jemenu oraz przez służby cywilne.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Terenowy Star 1466 należy do ostatniej generacji ciężarówek tej marki skonstruowanej w zakładach w Starachowicach pod koniec lat 90. XX wieku, specjalnie dla potrzeb Wojska Polskiego[1]. Miał być cięższym następcą masowo używanej trzyosiowej ciężarówki terenowej Star 266, pochodzącej z lat 70, stanowiącej podstawowy środek transportu taktycznego w Wojsku Polskim[3], o masie całkowitej około 11 ton[4]. Pierwszą próbę jej zastąpienia stanowił trzyosiowy model Star 1366 z końca lat 80, który wprowadził między innymi odchylaną kabinę, lecz pozostał prototypem[1]. Na skutek nawiązanej w 1998 roku współpracy z koncernem MAN, w kolejnej generacji Starów opracowanej w Starachowicach zastosowano kluczowe komponenty produkcji MAN-a, przede wszystkim nowoczesne silniki i kabiny (z serii L2000)[1][3]. Proces ten nasilił się po sprzedaży zakładów Star MAN-owi w grudniu 1999 roku[3].
Oznaczenie modelu 1466 pochodzi od dopuszczalnej masy całkowitej 14 ton i napędu 6×6, natomiast ładowność wynosi 6 ton. Do tej samej generacji należał także lżejszy 12-tonowy trzyosiowy Star 1266 i 9/10-tonowy dwuosiowy Star 944, jednakże do produkcji skierowano ostatecznie tylko modele 1466 i 944[3]. Prototyp Stara 1466 zaprezentowano we wrześniu 1999 roku na MSPO w Kielcach, gdzie został wyróżniony nagrodą Defender[1].
Spośród nowych modeli trzyosiowych, po przeprowadzeniu testów oraz badań zdecydowano się na wdrożenie do produkcji w 2001 roku jedynie modelu 1466, który oprócz większej ładowności posiadał również mocniejszy o 65 KM silnik[5].
W 2006 roku koncern MAN w ramach polityki korporacyjnej zdecydował o zakończeniu montażu Stara 1466 w Starachowicach i w ogóle ciężarówek własnej konstrukcji zakładów Star, co było między innymi związane z zaprzestaniem produkcji kabin tego typu w Europie i skupieniem produkcji ciężarówek w austriackich zakładach w Steyr[6]. Już wcześniej też konstrukcja ta nie była przez właściciela zakładów promowana za granicą do zastosowań militarnych, mimo potencjalnej możliwości eksportu[6].
Opis modelu
[edytuj | edytuj kod]Napęd stanowi rzędowy 6-cylindrowy turbodoładowany silnik wysokoprężny MAN D0826 LFG15 o pojemności skokowej 6,87 l, spełniający normę Euro 2[1]. Rozwija moc maksymalną 162 kW (220 KM) przy 2400 obr./min i osiąga maksymalny moment obrotowy 820 Nm przy 1500 obr./min[1]. Silnik współpracował z mechaniczną skrzynią biegów ZF 6S850 o 6 przełożeniach do przodu i 1 do tyłu oraz skrzynią rozdzielczą Steyr VG750 z mechanizmem różnicowym i dwustopniowym reduktorem terenowym (przełożenia: 1:1 i terenowe 1:2)[1]. Według innych źródeł, skrzynia rozdzielcza jest typu MAN G1000-2[2]. Sprzęgło jednotarczowe Fichtel&Sachs MFZ 395[1]. Jednostopniowe mosty napędowe o przełożeniu 6,33 posiadają blokady mechanizmów różnicowych[1]. Układ hamulcowy jest dwuobwodowy, bębnowo-szczękowy, z systemem ABS[1]. Hamulec awaryjny i postojowy działający na koła środkowe i tylne[1]. Ogumienie jest pojedyncze o rozmiarach 14.00R20[1]. Prędkość maksymalna wynosi 86 km/h[1]. Instalacja elektryczna jednoprzewodowa ma napięcie 24 V, wodoodporna, ekranowana, przystosowana do jazdy w warunkach zaciemnienia[1]. Samochód przystosowany jest do brodzenia[1].
Samochód może być wyposażony w krótką dwumiejscową kabinę dzienną, długą dwumiejscową kabinę z leżanką lub wydłużoną czterodrzwiową kabinę załogową dla 4-6 osób[1]. Wszystkie kabiny są odchylane hydraulicznie do przodu, dla dostępu do silnika[1]. Na podwoziu samochodu Star 1466 można montować różne wersje zabudowy, jak skrzynia ładunkowa, cysterna, nadwozia aparaturowe, warsztatowe, kontenerowe, nadwozia do przewozu amunicji. Standardowa skrzynia ma wymiary 4440/2440/500 mm i mieści 10 europalet[1]. W skład wyposażenia wchodzi wciągarka o sile uciągu 60 kN[1]. Pierwszą zaprezentowaną na MSPO w 1999 roku wersją zabudowy była wersja z wydłużoną czterodrzwiową kabiną i wyrzutnią rakietową BM-21M, która jednak nie weszła w takiej postaci na uzbrojenie[7]. W 2002 roku zaprezentowano wersję z opancerzeniem o masie 450 kg montowanym na kabinie[8].
Ładowność taktyczna Stara 1466 wynosi 6 ton, może on holować przyczepę o masie 8,5 ton[1]. Samochód może pokonywać brody głębokości 1,2 m[1].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Wojsko Polskie zamawiało jedynie nieznaczne liczby ciężarówek Star 1466, używanych głównie jako baza dla specjalnych zabudów[6]. Podstawową ciężarówką zastępującą Stara 266 w roli samochodu do transportu taktycznego stał się natomiast lżejszy Star 944[6]. W 2000 roku wojsko zakupiło 2 egzemplarze Stara 1466[9], następnie w 2003 roku 8[10], w 2004 roku 10[11], w 2005 roku 5[12] i w 2006 roku 40[6]. W 2007 roku jeszcze wojsko odebrało ostatnie 10 samochodów Star 1466[13], podnosząc tym samym ich liczbę do 75.
Jako następcę dla wojska MAN proponował produkowaną w Austrii dwuosiową 14-tonową ciężarówkę Star 1444[14]. Wojsko Polskie jednakże przez kilka następnych lat nie dokonało wyboru nowego typowego samochodu ciężarowego średniej ładowności i nie zamawiało dalszych ciężarówek terenowych produkcji MAN[15]. Następcą Stara 1466 zaś w zakresie pojazdów pod zabudowy został natomiast wybrany cięższy Jelcz P662D.35 polskiej produkcji[6].
Oprócz Wojska Polskiego, 150 Starów 1466 sprzedano do Jemenu w ramach ostatniej transzy kontraktu dotyczącego pierwotnie 550 Starów 266 (podkreśla się, że przez renegocjację kontraktu MAN zapewnił sobie sprzedaż samochodów wykorzystujących więcej komponentów wyprodukowanych w innych fabrykach koncernu poza Polską)[3].
Ograniczone ilości Starów 1466 sprzedawane były do specyficznych zastosowań na rynku cywilnym, na przykład dla służb energetycznych lub straży pożarnej[3]. Między innymi, oprócz samochodów z zabudową pożarniczą, w 2003 roku Państwowa Straż Pożarna zakupiła 16 ciężarówek skrzyniowych dla poszczególnych komend wojewódzkich PSP[16].
Na podwoziu Stara 1466 miał być oparty wóz amunicyjny Waran dla armatohaubic samobieżnych Krab. Do 2004 roku wykonano i przetestowano jego prototyp, lecz następnie, po kilkuletniej przerwie w programie Krab, w związku z zaprzestaniem produkcji Starów, wojsko zdecydowało się na ciężarówki Jelcz 882.53 w układzie 8x8Jelcza[17][18].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Jarosław Brach. Star 1466. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/99, s. 20-21, grudzień 1999. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- ↑ a b c d Drążkiewicz 2001 ↓, s. 27.
- ↑ a b c d e f Jarosław Brach. Star 266 - projekty modernizacji. Część I. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 4/2018, s. 49-51, kwiecień 2018. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Drążkiewicz 2001 ↓, s. 23.
- ↑ Drążkiewicz 2001 ↓, s. 27, 32.
- ↑ a b c d e f Jarosław Brach. Zakupy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych przez Siły Zbrojne RP w roku 2006. „Nowa Technika Wojskowa”. 6/2007, s. 48, 51-52, czerwiec 2007. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Andrzej Kiński. Pierwsza Langusta przekazana. „Nowa Technika Wojskowa”. 4/2007, s. 17-18, 2007. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Star 1466 z opancerzoną kabiną. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2002, s. 18, wrzesień 2002. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych przez Wojsko Polskie w roku 2000. „Nowa Technika Wojskowa”. 3/2001, s. 21, marzec 2001. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych przez Siły Zbrojne RP w roku 2003. „Nowa Technika Wojskowa”. 7/2004, s. 32, lipiec 2004. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych przez Siły Zbrojne RP w roku 2004. „Nowa Technika Wojskowa”. 4/2005, s. 18, 2005. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych przez Siły Zbrojne RP w roku 2005. „Nowa Technika Wojskowa”. 5/2006, s. 30-31, maj 2006. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy pojazdów użytkowych klas średniej i ciężkiej przez Siły Zbrojne RP w roku 2007. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 5/2008, s. 57-58, maj 2008. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Jarosław Brach. Star 1444 następca Starów 944 i 1466. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 9/2007, s. 100-102, wrzesień 2007. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o..
- ↑ Jarosław Brach. Zakupy pojazdów użytkowych klas średniej i ciężkiej przez SZ RP w roku 2009. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 5/2010, s. 52, maj 2010. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ STARy dla Straży. mojeauto.pl, 1 grudnia 2003. [dostęp 2021-04-04].
- ↑ Andrzej Kiński. Krab znów strzela. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 7/2006, s. 30–32, lipiec 2006. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Tomasz Dmitruk. Modernizacja Wojsk Lądowych 2021-2035. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2022, s. 19-20, wrzesień 2022. Magnum-X. ISSN 1230-1655.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jarosław Brach. Star 1466. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/99, s. 20-21, grudzień 1999. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- Jarosław Brach. Star 266 - projekty modernizacji. Część I. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 4/2018, s. 49-51, kwiecień 2018. Warszawa: Magnum-X.
- Sławomir Drążkiewicz: Star 266. Warszawa: Bellona i Agencja Wydawnicza CB, 2001, seria: Typy Broni i Uzbrojenia. Nr 194. ISBN 83-11-09343-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zabudowy na terenowym podwoziu Star 1466. CzerwoneSamochody.com. Portal fotografii ratowniczej.